مهمترین و اولین سوال مطرح در این حوزه این است…
فلسفه یا علت وجود شتابدهنده کسب و کار چیست؟
به لطف رویدادهای متعدد، رویکرد راه اندازی کسب و کار به سبک استارتاپی همانند یک موج فراگیر همه دنیا را در بر گرفته است. این موج از سال های ۱۳۹۰ در شهرهای کشور ما همچون تهران و مشهد و اصفهان و … نیز شکل گرفته و هر ساله شاهد تلاش های زیادی برای راه اندازی کسب وکار به سبک استارتاپی در این شهرها همچون اکوسیستم استارتاپی تهران هستیم.
اما یک کارآفرین در مسیر شکل گیری و تلاش برای راه اندازی یک کسب و کار نوپا، بقا و رشد آن با چالش های بسیار متعددی مواجه است. یافتن یک مساله یا مشکل در بازار به عنوان نیاز بازار، طراحی یک ایده مناسب برای پاسخ دادن به آن نیاز، پیدا کردن هم تیمی های مناسب، تولید محصول یا ارائه خدمت، سرمایه مورد نیاز و هزینه های زیاد راه اندازی کسب وکار و …. تنها بخشی از چالش های موجود در این مسیر است که عموماً کارآفرینان از آن به خوبی اطلاع دارند. عدم وجود مهارت های کسب و کاری لازم، عدم وجود تجربه کارآفرینی، نبود شبکه و ارتباطات قوی برای سرعت دادن به رشد و عدم توان انتخاب مدل مناسب راه اندازی کسب و کار، نبود روش جذب مشتری مناسب و … بخش دوم چالش هایی است که متاسفانه کارآفرینان (خصوصا بنیانگذاران جوان استارتاپ ها و کسب و کارهای دانش بنیان) نسبت به وجود و اهمیت آنها غافل هستند. این چالش ها در کنار نامساعد بودن فضای کسب و کار و رقابت بالا و چالش های اقتصادی موجود، همه و همه علت نرخ بالای شکست در این مسیر است.
حتما این جمله را شنیده اید که به صورت میانگین در دنیا، از هر ۱۰۰ اقدام برای راه اندازی کسب و کار و استارتاپ، تقریبا بالای ۹۵ درصد منجر به شکست می شوند. این آمار ناشی از چالش های یاد شده بالاست.
البته آنقدر ۵ درصد دیگر به لحاظ موفقیت و رشد درآمد، جذاب هستند که همچنان همه (هم افراد و هم سازمان ها و شرکت ها) در تلاش برای ورود به این مسیر و ارزش آفرینی برای جامعه و ثروت آفرینی برای خود بوده و البته تلاش مینمایند پیش بینی هایی انجام دهنده تا این نرخ شکست را برای خود پایین تر و احتمال موفقیت خود را بالاتر ببرند و نکته جذاب این موضوع اینست که هیچ کسی نمی تواند قطعا برنده یا بازنده بودن استارتاپ ها را در آغاز راه و در مراحل اولیه پیش بینی کند و این چالش اصلی سرمایه گذاران است.
هیچ کسی نمی تواند به صورت قطعی برنده یا بازنده بودن استارتاپ ها را در مراحل اولیه پیش بینی کند و این چالش اصلی سرمایه گذاران است!
شتابدهنده کسب و کار چیست؟
مستقل از مجموعه هایی که به دلیل علاقه مندی به مسائل دیگری همچون (متاسفانه) طمع دستیابی به تسهیلات یا منابع دولتی در پس هر مجوز جدید و تبلیغات ویژه شتابدهنده ها و … که فقط اسم شتابدهنده را یدک میکشند، شتابدهنده های واقعی کسب و کار یا مراکز شتابدهی به عنوان یکی از اجزای اکوسیستم کارآفرینی هر منطقه همچون تهران یا مشهد با ارائه مجموعه ای از خدمات خاص و ویژه و متمرکز ، نقش تسهیل گری و حمایت از استارتاپ ها در ابتدای راه اندازی و رشد آنها و پایین آوردن ریسک کارآفرینی و بالابردن نرخ موفقیت کسب و کارهای نوپا را بر عهده دارند و منجر به رشد سریعتر کسب و کارهای نوپا خواهند شد.
نقش شتابدهنده، تسهیل گری و حمایت از استارتاپ ها در ابتدای راه اندازی و رشد خود و پایین آوردن ریسک کارآفرینی و بالابردن نرخ موفقیت و سرعت رشد آنها است.
این سازمان ها و شتابدهنده ها در کشور آمریکا کاملا مستقل از دولت و به صورت خصوصی و در اروپا عمدتا زیر نظر یا تحت حمایت دولت یا اتحادیه اروپا فعالیت میکنند. تجربه بین المللی ثابت نموده است این نهادهای چابک -چنانچه سایر اجزای اکوسیستم کارآفرینی یا استارتاپی منطقه- نقش خود را به درستی ایفا نمایند می توانند به عنوان یک نهاد حامی بسیار اثرگذار باشند. به عنوان مثال هایی از شتابدهنده های شاخص بین المللی می توانم به اولین شتابدهنده دنیا با نام Y Combinator که در سال ۲۰۰۵ شروع به فعالیت کرده و تا سال ۲۰۱۹ ضمن پذیرش بیش از ۲۰۰۰ استارتاپ و داشتن تجربه های موفقی همچون Airbnb و Dropbox و Stripe و … بالغ بر ۵ میلیارد دلار فقط از خروج از استارتاپ های عضو (با تجربه ۱۹۲ خروج) درآمد داشته است و یا Techstars که از سال ۲۰۰۶ شروع به فعالیت نموده و تا سال ۲۰۱۹ با حمایت از ۱۶۰۰ استارتاپ و با ۱ میلیارد دلار از خروج (با ۱۳۴ خروج)، Angelpad از ۲۰۱۰ و با ۵۰۰ میلیون دلار و DreamIT Ventures با ۴۰۰ میلیون دلار که همه شتابدهنده های آمریکایی و شتابدهنده SeedCamp مستقر در انگلستان که از سال ۲۰۰۷ شروع به فعالیت کرده و حدود ۱۲۰ استارتاپ عضو و ۱۴۰ میلیون دلار از خروج و … (منبع) اشاره نمایم.
اگر بتوانیم استارتاپ ها را به عنوان کسب و کارهای نوپا به نهال تازه متولد شده یک گیاه یا نوزاد انسان یا کودک تشبیه نماییم که در آینده ای نزدیک به کسب و کارهای دانش بنیان تبدیل خواهند شد، شتابدهنده های کسب وکار همانند گلخانه یا مهد کودک ماموریت حمایت و رشد و توانمندسازی این کسب و کارهای نوپا را در ماه های آغازین زندگی خود بر عهده دارند. مراکزی که خدمات و منابع مالی و غیر مالی موردنیاز این کسب و کارها را گردآوری کرده و با ایجاد یک ارتباط مبتنی بر منافع مشترک این خدمات و منابع را به شکل رایگان یا ارزان قیمت به استارتاپ ها ارائه می نمایند تا در حد توان احتمال موفقیت آنها را افزایش داده و ریسک کارآفرینی آنها را کاهش دهند.
یک فعال استارتاپی، یک استارتاپ، دانشگاه، مرکز آموزشی، سرمایه گذار، یک مشاور تخصصی و … تفاوتی ندارد، اطلاع از نقش و کارکرد مراکز شتابدهی کسب و کار در یک اکوسیستم به ما در درک ارتباط و ایجاد پیوند درست و تعامل با این مجموعه ها کمک شایانی خواهد کرد.
به نظر شما شتابدهنده ها چه نقشی می توانند در توسعه اکوسیستم داشته باشند؟
